Bij de start van het nieuwe jaar stelden we tijdens de bijeenkomsten de vraag ‘Waar lig je ’s nachts wakker van?’. Vaak was het antwoord de immense woningnood van mensen in armoede. De zoektocht naar een kwaliteitsvol en betaalbaar nest baart velen zorgen.
Mensen hebben nood aan een plek waar ze ‘thuis’ kunnen komen. Die stabiliteit is belangrijk om van daaruit verder te kunnen werken aan alle andere aspecten van het leven: onderwijs, werk, gezondheid. Iemand die niet weet waar hij of zij de volgende nacht zal slapen, hopt van nachtopvang naar ‘hotel vriend’ en terug, heeft geen mentale ruimte om te gaan solliciteren of een job te behouden. Velen willen heel graag werken of naar school gaan, maar een dak boven het hoofd is op dat moment de eerste zorg.
De wachtlijsten voor sociale woningen zijn eindeloos. Dat biedt weinig perspectief. Mensen worden dus verplicht op de private markt op zoek te gaan, geen sinecure in een stad als Gent. De vraag overstijgt het aanbod en daar is de kwetsbare huurder de dupe van.
Huurwaarborg
Er is veel discriminatie op de huurmarkt. Eigenaars weigeren vaak mensen met een uitkering zoals een leefloon, vanuit hun vooroordelen. En ze komen er mee weg. Het is vaak ontzettend lastig om de exacte reden van weigering te achterhalen, hetgeen de verhuurder in een zwakkere positie plaatst.
Vaak wordt gezegd dat, om een woning betaalbaar te houden, de huur niet méér mag bedragen dan 1/3 van je inkomen. Dat is een goeie referentie, maar onhaalbaar voor wie van een uitkering leeft. Voor een alleenstaande in Gent bedraagt het leefloon € 867,40. Je zou dus iets mogen huren voor € 290. Begin maar!
Behalve de huurprijs, moet je bij de start ook een huurwaarborg kunnen ophoesten. Dat is voor veel mensen een probleem. Wettelijk mag de verhuurder 2 maanden huur vragen als borg. Mensen hebben vaak maandelijks een structureel tekort. Hoe moet je dan een spaarpotje aanleggen?
Natuurlijk zijn er enkele pistes om aan een huurwaarborg te geraken, zoals een bank- of een OCMW-waarborg. Dat zijn goeie systemen, maar het is belangrijk dat discriminatie vermeden wordt. Wij stellen voor dat deze waarborg anoniem verstrekt wordt en dus snel toegekend kan worden. De woningen in Gent zijn beperkt, dus snel handelen is aan de orde.
Daarnaast is het belangrijk dat als er een regeling is om de waarborg in schijven te betalen, een haalbaar plan wordt opgesteld.
De huurwaarborg optrekken van twee naar drie maanden huur is dus niet de oplossing. De huurwaarborg zal op die manier nog meer dan voorheen een selectiemiddel worden voor verhuurders. Wie begint te huren moet dan plots vier maanden huur neertellen, drie maanden waarborg plus één maand huur. Wie kan dat nu?
Dus alstublieft, Minister Homans, denkt u, vóór u zo’n voorstellen lanceert, eerst even aan de gevolgen? Het housing-first principe is toch niet nieuw?